استعاره‌ و بینش جامعه‌شناختی دورکیم

author

  • علی یعقوبی استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان
Abstract:

جامعه مفهومی انتزاعی است و غالباً از طریق چیزی ملموس و عینی درک می‌شود. در این باره، یکی از حوزه‌های عینی که در شکل‌گیری استعاره از آن کمک گرفته می‌شود، اندام‌های بدن است.  هدف این مقاله تبیین استعاره‌ها در بینش جامعه‌شناختی دورکیم بر اساس نظریه معاصر استعاره‌ی لیکاف است. روش پژوهش به‌صورت توصیفی- تحلیلی و  جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. از یک‌سو استعاره‌ها در تکوین نظریه جامعه-شناختی دورکیم اثربخش بوده‌اند، زیرا مفاهیم انتزاعی در ذهن انسان از طریق مفاهیم عینی ادراک می‌شوند؛ از سوی دیگر، پارادایم‌ها نقش عمده‌ای در تولید مفاهیم و  استعاره‌ها دارند. رویکردهای اثباتی/ تطوری/ کارکردی در تخیّل جامعه‌شناختی دورکیم مؤثر بوده‌اند. بنابراین هم دورکیم در تولید مفاهیم و استعارات نقش داشته و هم پارادایم‌ها در اندیشه او موثر بوده‌اند. هسته اصلی استعارات در تخیّل دورکیم استعاره پیشرفت است. وی غالباً از  استعاره‌های قطبی و تقابلی برای مقایسه جوامع سنتی و مدرن استفاده می‌کند. او جوامع گذشته را فروتر از جوامع مدرن محسوب می‌کند و دوران مدرن را دوره بلوغ انسان می‌داند که توانسته در نسبت با جوامع سنتی، جهان پیچیده‌تری را خلق کند. دورکیم این پیچیدگی را با بدن انسان  و سلول تمثیل می‌کند و آن را ارگانیک می‌داند و برعکس جهان سنتی را با تمثیل شی‌انگارانه مکانیکی تلقی کرده و اجزای آن را مولکولی فرض می‌کند.     

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جامعه‌شناسی سیاسی دورکیم

تاکنون دورکیم به‌عنوان نظریه‌پرداز حوزه جامعه‌شناسی سیاسی در ایران شناخته‌نشده است و در غرب نیز این امر با تأخیر زیادی صورت گرفته است. یکی از دلایل این تأخیر این است که کتاب‌های سیاسی دورکیم ازجمله کتاب مهم «درس‌های جامعه‌شناسی» دیرتر از بقیه آثار او گردآوری و ترجمه‌ شده است. آرای سیاسی دورکیم به شکل ویژه مربوط به ماهیت و کارکرد دولت، نقش دولت در توسعه فردگرایی اخلاقی، و تنظیم رابطه دولت و جامع...

full text

دورکیم، خودکشی و مذهب

در این مقاله بحث‏هایی مربوط به رابطة مذهب و خودکشی مطرح شده و در آن از یکسو از داده‏های تجربی و از سوی دیگر از ملاحظات نظری دورکیم دربارة قدرت حمایتی مذهب بهره برده شده است. سخن این است که قضیه مطرح شدة دورکیم باید با متن تاریخی و اجتماعی ربط داده شده و هر تحقیقی باید بتواند سازوکار اجتماعی واقعی این کار را نشان ‏دهد. ملاحظه روندهای تاریخی منجر به مشخصات مشروح‏تر مذاهب در تحلیل موارد جدید می‏شو...

full text

دانش، بینش و مدیریت

Model building is one of the most important characteristics of human beings. According to a classification, there are three kinds of models. The first type are omdels which are unique to every individual person and every body has his own models. Another kind of models are those which are general. Theories arise from this kind of models. The third kind are modols for model building and deals wit...

full text

دریدا و واسازی استعاره

درباره‌ جایگاه استعاره در فلسفه دو دیدگاه رایج است؛ برخی از فلاسفه (بیشتر فیلسوفان تحلیلی) استعاره را قابل حذف دانسته، ایده‌آل فلسفه را در متونی عاری از استعاره و مبتنی بر کاربرد دقیق و تحت‌اللفظی کلمات می‌بینند. برخی دیگر، استعاره را غیرقابل حذف و اساس مفاهیم فلسفی به شمار می‌‌‌‌‌آورند. دیده‌‌‌‌‌گاه دوم معمولاً به فروکاهی فلسفه به سخن‌وری صرف، و در نتیجه اسطوره‌‌‌‌‌‌ای، شاعرانه و غیردقیق دانستن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 3

pages  109- 134

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023